قیام یا انقلاب پیش از ظهور ممنوع!

با دقت و تأمل در منابع روایی با دسته ای از روایات مواجه می شویم که این روایات افراد را به سکوت و خانه نشینی دعوت می کنند، ولی آیا این روایات می تواند حجتی باشد برای بی تفاوتی در جامعه و رها کردن مسئولیت های دینی و اجتماعی و رها کردن مقدمات و زمینه سازی ظهور؟

یکی از مسائل مهمی که از دیر باز در مباحث مهدویت مورد تأمل و بررسی اندیشمندان و محققان قرار گرفته موضوع جواز و یا عدم جواز قیام و انقلاب پیش از ظهور امام مهدی (عجل الله تعال فرجه) است. برخی افراد با تکیه به برخی روایات این چنین تبلیغ می کنند، که نباید پیش از قیام امام مهدی (علیه السلام) قیام کرد! در این نوشتار کوتاه یکی از روایات وارد شده در این زمینه را مورد بررسی و تأمل قرار می دهیم.

گلیم خانه ات باش

با دقت و تأمل در منابع روایی با دسته ای از روایات مواجه می شویم که این روایات افراد را به سکوت و خانه نشینی دعوت می کنند، ولی آیا این روایات می تواند حجتی باشد برای بی تفاوتی در جامعه و رها کردن مسئولیت های دینی و اجتماعی و رها کردن مقدمات و زمینه سازی ظهور؟!
در روایتی از کتاب کافی «امام صادق (علیه السلام) به سدیر می‌ فرماید: ای سدیر! ملازم خانه‌ات باش و چون پلاسی از پلاس‌های خانه‌ات و تا شب و روز آرامش دارند تو نیز آرام و ساکن باش و چون به تو خبر رسید که سفیانی خروج کرده هر چند پیاده به سوی ما کوچ کن!.»[1]

تأمل در فضای صدور روایت

فارق از مباحث رجالی برای فهم دقیق و صحیح این روایت  نیاز است به فضای صدور این روایت دقت و تأمل خاصی داشته باشیم، تا اینکه روشن شود این روایت در چه بازه زمانی و به چه جهت از معصوم (علیه السلام) صادر شده است.
محققان و پژوهشگران علوم حدیث در تبیین و تحلیل این روایت این چنین بیان داشته اند که، فضای صدور این روایت مربوط به زمانی است که دستگاه بنی امیه در حال ضعف و فروپاشی بود و از طرفی دستگاه بنی عباس با شعار طرفداری و هواخواهی از اهل بیت(علیهم السلام) سعی در یارگیری و نفوذ در بین اقشار جامعه داشت، حال آن که امام صادق (علیه السلام) از ماهیت واقعی آنان باخبر بودند.
جناب شهرستانی در کتاب ملل و النحل به این مطلب اشاره می کند که حضرت علاوه بر خودداری از قبول پیشنهاد بیعت با سران قیام عباسی، در جواب نامه ابو مسلم که خواهان بیعت با امام صادق (علیه السلام) بود این چنین بیان کرد: « ما انت من رجالی، و لا زمان زمانی؛[2] نه تو از یاران من هستی و نه زمانه زمانه من است.»
در چنین زمانی هر چند عباسیان با شعار طرفداری از اهل بیت (علیهم السلام) سعی داشتند یک جریان سیاسی، فرهنگی و نظامی را در جامعه اداره کنند، ولی امام صادق (علیه السلام) با رد بیعت آنان ماهیت آنها را برای یاران خود مشخص کرد، این روایت و در چنین فضایی به افرادی همچون «سدیر» بیان می دارد که در فکر قیام نباشید: « یَا سَدِیرُ الْزَمْ بَیْتَکَ وَ کُنْ حِلْساً مِنْ أَحْلَاسِهِ.»